Bağışıklık Nedir?

Bağışıklık, sağlığın korunması ve vücut için zararlı olan canlı veya cansız maddelerin tanınarak bu maddelerin tekrar vücuda girmeye çalışması halinde bu maddelerle mücadele edilerek hastalık oluşumunun engellenmesidir. Bağışıklığın güçlü olması, genel iyilik halinin devam ettirilmesi açısından oldukça önem arz eder. Sağlıklı bir bağışıklık sistemi bir yandan vücutta hastalık oluşturma potansiyeline sahip zararlı virüs ve bakterilere karşı mücadele ederken bir yandan da yara iyileşmesi, inflamasyon (iltihaplanma) yanıtının oluşturulması ve uzun süreli inflamasyonun durdurulması gibi diğer işlevlere de sahiptir.

Bağışıklık sisteminin özellikleri kişiden kişiye değişiklik gösterse de genel olarak sistemin en güçlü olduğu dönemin yetişkinlik çağı olduğu düşünülür. Bu fikrin temelinde ise vücudun bu zaman dilimine kadar birçok farklı zararlı canlı ile karşılaşması yer alır. Yetişkinlerin çocuklara göre daha az sıklıkta hastalanması da bu fikri destekleyen bir diğer önemli noktadır.

Bağışıklık, temel olarak hastalık oluşturma potansiyeline sahip canlı veya cansız bir etken ile karşılaşılması sonrasında bu yapıların tanınarak yapılarla tekrar karşılaşılması halinde antikor adı verilen savunma maddelerinin sentezlenmesidir. Vücudun kendisine zararlı olanı hatırlama kapasitesi sayesinde su çiçeği gibi rahatsızlıklar sadece bir kez meydana gelir. Bu hatırlayabilme durumu kendi içerisinde farklı türlere ayrılarak incelenebilir.

Doğal Bağışıklık Nedir?

Doğal bağışıklık, vücudun zararlı etkenlere karşı savunulmasının ilk basamağıdır. Tüm insanlar doğum ile birlikte bazı bağışıklık işlevlerine sahip olarak dünyaya gelir ve yaşamın ilk gününden itibaren çevrede yer alan mikroorganizmalar ile mücadele etmeye başlar.

Doğal bağışıklık birçok farklı büyük ve küçük yapının bir araya gelmesiyle oluşur. Cilt yüzeyi gibi fiziksel bariyerler, yabancı mikroorganizmaları sindirebilme özelliğine sahip bağışıklık sistemi hücreleri (fagositler), öksürük gibi koruyucu refleksler ve vücut içerisinde üretilen mide asidi veya mukus gibi çeşitli salgılar, doğuştan gelen doğal bağışıklığın oluşturulmasında görevli yapılar arasında yer alır.

Sonradan Kazanılan (Edinilmiş) Bağışıklık Nedir?

Sonradan kazanılan veya diğer bir ifade ile edinilmiş bağışıklık, bireylerin hayatı boyunca kazandıkları bağışıklığı tanımlar. Edinilmiş bağışıklık aşılanma, hastalığı geçirme veya hastalığı geçirmiş bir bireyin antikorlarının alınması şeklinde kazanılabilir.

Mikropların vücut ile tanıştırılmasında aşı uygulamaları veya hastalığın geçirilmesi gibi durumlar bağışıklık sisteminin bu canlıları tanıması ve gelecekte canlılarla tekrar karşılaşılması halinde bu canlıların ortadan kaldırılmaları amacıyla antikor üretimini teşvik eder. Diğer insanlardan alınan hazır antikorlar da vücutta üretilenler gibi hastalığa karşı mücadele sağlar ancak bu bağışıklığın uzun süreli olmayacağı konusunda dikkatli olunmalıdır.